Veel schouderproblemen zijn het gevolg van een doorgemaakt trauma of overbelasting, maar de ernst van schouderklachten verschillen sterk per patiënt. Gaat het om ontstekingspijn, gewrichtspijn, spierpijn, een breuk of een onderlinge wisselwerking? Schouderklachten kunnen complex zijn omdat er minimaal 3 gewrichten betrokken zijn in de schoudergordel waarvan de spieren naar de rug, armen en nek lopen. Daarom is het van belang om tijdig hiernaar te laten kijken door een fysiotherapeut of arts want bij verkeerd gebruik kan men in een vicieuze cirkel verkeren waardoor de klachten lang kunnen blijven bestaan. Het belangrijkste onderscheid dat kan worden gemaakt bij schouderpijn is als volgt:

        • Plotseling of geleidelijk ontstaan
        • Constante pijn in de schouder (altijd aanwezig)
        • Motorische schouderklachten (pijn bij beweging)
        • Pijn die uitstraalt naar de schouder, maar elders ontstaat



Spierpijn in de schouder

Spierpijn betreft pijn die ontstaat vanuit de spieren. Schouderspierpijn ontstaat meestal door overbelasting van het schoudergewricht of door herhaaldelijke, intensieve bewegingen ervan. Spierpijn in de schouder is in veruit de meeste gevallen het gevolg van intensief sporten.
Vooral krachtsport kan de grote schouderspier (“deltoïd”) en schoudergordelspieren (“rotatorenmanchet”, “cuff-speren” e.a.) flink overbelasten. Denk maar eens aan gewichtheffen en gebruik van zware expanders. Hetzelfde geldt overigens voor bepaalde competitieve sporten en teamsporten zoals tennis, squash, honkbal, volleybal, roeien en handbal.

Schouderspierpijn na het sporten kan tot op zekere hoogte positief uitwerken. Spierpijn betekent namelijk dat er kleine beschadiginkjes in de schouderspieren zijn ontstaan. Als deze worden hersteld, ontstaat spiergroei (hypertrofie door verdikking van de spiervezels). “Normale” spierpijn in de schouder gaat vanzelf over dankzij voldoende rust. Als de spieren echter diep zijn ingescheurd, spreekt men ook wel van “spierscheuring”. In dat geval treedt juist spierverlies (atrofie) op.

Let op: meestal is er fysiotherapie nodig om een ingescheurde schouderspier optimaal te doen genezen en de pijn in de schouder te doen verdwijnen. Een ingescheurde schouderspier zal echter nooit meer in dezelfde vorm terug groeien en kan voorgoed kwetsbaar blijven.

Schouderklachten na val of stoot

In sommige gevallen is het duidelijk waardoor schouderpijn is ontstaan. Dit is bijvoorbeeld het geval bij stoten van de schouder, een val op de schouder of een klap tegen de schouder. Hierdoor kan er allerlei schouderletsel optreden, waaronder:

        • Gebroken schouder (schouderblad, schouderkop of sleutelbeen)
        • Spier, bot, pees of bindweefsel gekneusd
        • Opgerekte banden & kapsels in schouder (verrekking ofwel verstuiking)
        • Ingescheurde of afgescheurde schouderpees
        • “Schouder uit de kom”: ontwrichting ofwel luxatie

Deze vorm van schouderpijn is doorgaans goed te behandelen omdat u op de hoogte bent van de aanleiding. De behandeling is afhankelijk van de exacte oorzaak. Zo dient een breuk te worden gezet, een kneuzing te worden gekoeld en een schouderluxatie terug in de kom te worden gezet.

Ontsteking in de schouder

Er kunnen zich allerlei soorten ontstekingsreacties in de schouder voordoen. Een slijmbeursontsteking, een ontstoken schouderpees of schouderkapsel, een bacteriële infectie, en ga zo maar door. Ontstekingsreacties in het schoudergewricht ontstaan meestal door overbelasting en “foutieve” bewegingen; vooral als gevolg van overmatig sporten (sportblessures) en zwaar-lichamelijke arbeid.

Een slijmbeurs is een zakje dat een soort smeerolie in het gewricht afscheidt. De schouderslijmbeurs fungeert als schokdemper en als “versoepelaar” van het schoudergewricht. De slijmbeurs in je schouder kan geïrriteerd of ontstoken raken door o.a. overbelasting, infectie, ouderdom, repeterende bewegingen of een ongeval.

Een slijmbeursontsteking (‘bursitis’) in de schouder is de meest voorkomende ontsteking binnen het schoudergewricht. Meestal ontstaat schouderbursitis doordat de schouderslijmbeurs ingeklemd (“impinged”) raakt tussen de botuiteinden. Dit fenomeen wordt ook wel ‘subacromiaal impingement syndroom’ (SIS) genoemd.

Een slijmbeursontsteking van de schouder kan een aanwijsbare oorzaak hebben, maar kan ook onduidelijk zijn. Factoren die een rol spelen bij inklemming van de slijmbeurs zijn overbelasting, veroudering, slijtage, instabiliteit en onwennige of ongecontroleerde bewegingen van de schouder.

Bij een ontsteking van het schoudergewricht (kapsel, pees, slijmbeurs etc.) ontstaat doorgaans een intense, zeurende pijn in de schouder, die heviger wordt bij belasting. Een injectie met corticosteroïde ontstekingsremmers is doorgaans de aangewezen behandeling. In sommige gevallen is chirurgisch ingrijpen vereist.

Beknelling van vaten of zenuwen

De schouder heeft een enorme gewrichtsmobiliteit en kan zodoende een enorme verscheidenheid aan bewegingen maken. Dit brengt met zich mee dat de schouder erg complex in elkaar zit wat betreft botten, kraakbeen, spieren, pezen, banden, kapsels en slijmbeurzen. Door de schouder loopt tevens een bundel van vaten en zenuwen. Als deze verdrukt of bekneld raakt in het complexe schoudergewricht, dan spreekt men ook wel van:

        • Schoudergordelsyndroom
        • Thoracic Outlet Syndroom (TOS)
        • Costoclaviculair compressiesyndroom (CCCS)
        • (Niet-radiculair) neurovasculair compressiesyndroom (NVCS)

De vaatzenuwbundel in de schouder kan op verscheidene manieren bekneld raken en zodoende schouderpijn en schouderklachten veroorzaken. Het schoudergordelsyndroom wordt meestal veroorzaakt door een zenuwafwijking, een ongeval, “boven de macht” werken, een extra halsrib of een slecht-genezen sleutelbeenfractuur.

Het schoudergordelsyndroom veroorzaakt in veruit de meeste gevallen pijn in de schouder die uitstraalt naar arm, hand, nek en/of achterhoofd. Vaak is er ook sprake van een tintelende of slapende arm en/of hand. Ook verkleuring, zwelling en een zwaar gevoel kan voorkomen, evenals kloppende, “kiespijn-achtige” pijn in schouder, arm en hand.

Het schoudergordelsyndroom wordt doorgaans behandeld met fysiotherapie en een gematigde variant van manuele therapie, genaamd DAM (Driedimensionale Arthrokinematische Mobilisatie). Als fysiotherapie niet volstaat, dan kan een schouderoperatie noodzakelijk zijn.

Frozen shoulder veroorzaakt pijn

Een ‘frozen shoulder’, letterlijk vertaald ‘bevroren schouder’, is een aandoening van het glenohumeraal schoudergewricht. De bewegingsmogelijkheid van een frozen shoulder is ten minste 50% verminderd. Dit heeft te maken met afname van de elasticiteit van het gewrichtskapsel.

Een frozen shoulder begint doorgaans met allerlei “vage” pijnklachten in de schouder; daarna treedt meestal bewegingsbeperking in combinatie met hevige schouderpijn op. Een frozen shoulder gaat meestal (binnen één à anderhalf jaar) vanzelf over. Indien de schouderspieren lange tijd niet worden belast, kunnen echter blijvende schouderklachten optreden.

De exacte achterliggende oorzaak van een frozen shoulder kan in veruit de meeste gevallen niet worden achterhaald. In enkele gevallen wordt een frozen shoulder veroorzaakt door trauma, breuk, verkleving, repeterende overbelasting of indirect door diabetes. Bij de overige patiënten blijft de aanleiding onduidelijk. In dat geval spreekt men ook wel van ‘primaire adhesieve capsulitis’.

De behandeling van een frozen shoulder bestaat meestal uit pijnbestrijding, fysiotherapie en toediening van ontstekingsremmers. In sommige gevallen dient het schouderkapsel operatief te worden opgerekt of vrijgemaakt.

Pijn in schouder: verstuikte & gescheurde schouderband

Een verstuiking houdt in dat de ligamenten of gewrichtsbanden in een gewricht zijn opgerekt en/of ingescheurd. Dit gebeurt meestal door een “ongelukkige” beweging of een (sport- of verkeers)ongeval. Door een verstuiking ontstaat pijn en vochtophoping (oedeem) in het gewricht en vaak ook een bloeduitstorting. Vooral de enkel is gevoelig voor verstuiking, maar o.a. ook de knie, pols, nek, elleboog en schouder kunnen verstuikt raken.

Zwelling en pijn door een verstuikte schouder kan de eerste 24 uur worden verlicht met koude kompressen en paracetamol of ibuprofen. Ná 24 kun je beter warme kompressen gebruiken om de bloedsomloop te bevorderen. De verstuikte schouder moet voldoende rust krijgen, maar het is wel belangrijk om voorzichtig te blijven bewegen.

Een verstuiking geneest op den duur vanzelf. Als een schouderband (of kapsel of pees of spier) niet is ingescheurd, maar volledig is afgescheurd, dan spreekt men ook wel van een ‘ruptuur’. In dat geval is doorgaans een operatie nodig om beide uiteinden weer aaneen te hechten.

Tip: Een drukverband en een mitella kunnen eventueel bijdragen aan een spoediger herstel van een verstuikte schouder.

Bacteriële schouderinfectie = schouderpijn

Een bacteriële infectie van het schoudergewricht kan enorme pijn in de schouder veroorzaken. Bacteriën kunnen in je schouder terechtkomen via een (operatie)wond, maar ook van binnenuit. Bacteriën zullen worden aangevallen door je lichaamseigen immuun-afweer, waardoor een ontstekingsreactie in de schouder ontstaat. Een bacterieel geïnfecteerde schouder gaat doorgaans gepaard met ophoping van pus en hevig kloppende schouderpijn. De aangewezen behandeling is dan een antibioticakuur.

Overige oorzaken van pijn in de schouder

Bovenstaande aanleidingen van schouderpijn zijn niet de enige mogelijke oorzaken waardoor pijn in de schouder kan ontstaan. Schouderklachten kunnen tevens worden veroorzaakt door:

        • Reumatische aandoeningen van de schouder
        • Stand- & groeiafwijkingen
        • Zenuwaandoening
        • Instabiliteit van het schoudergewricht
        • Peesverkalking
        • SLAP-letsel
        • Allerhande ontstekingsreacties
        • Cysten